BİRİNCİ BÖLÜM
Derneğin Adı, Merkezi, Amaçları ve Çalışma Alanları
Madde 1 – Adı ve Merkezi
I. Derneğin Adı: Hayvanlara Adalet Derneği’dir. Derneğin İngilizce adı “Justice for Animals Association”dır.
II. Derneğin Merkezi: İstanbul’dadır. Genel kurul kararı ile şubeler açılabilir.
MADDE 2 – Derneğin Amacı
Dernek, hayvan hakkı ihlâli durumlarında her türlü hukuki süreci başlatmak ve takip etmek, hayvan haklarının hukuki zeminde tanınması ve geliştirilmesi için yasa çalışmaları yapmak ve türcülüğe karşı sosyal mücadele amaçlarıyla kurulmuştur.
Kuruluştaki amacın tahakkuku için, dernek, tür, ırk ayırt etmeden, hayvanları ve onların haklarını korur, bu kapsamda her türlü imkânı yaratır, tedbiri alır ve girişimde bulunur. Dernek, ulusal ve uluslararası çapta hayvan hakları ihlallerinin tespiti, teşhiri, tatmin edici yaptırımlarla sonuçlanması ve engellenmesi, doğadaki tüm hayvanların, türlerine ve ırklarına özgü koşullarda, özgür bir şekilde yaşamaları, korunmaları ve haklarının güvence altına alınması ve bu hakların, mevcut koşullarda daha da geliştirilmesi ve insan – hayvan – doğa ilişkisini incelemek ve doğrudan hayvanları korumak amacı ile her türlü sivil toplum çalışmasını yapar ve bu amaçlar ve derneğin geliştirilmesi için yasaların izin verdiği her türlü imkânı yaratır.
Madde 3 – Çalışma Konuları, Çalışma Biçimleri ve Faaliyet Alanı
I. Çalışma Konuları:
Hayvanlara Adalet Derneği,
- Hayvan hakkı ihlâllerinde her türlü adli ve idari davayı açmak ve yürütmek, idari başvurularda bulunmak, açılmış davalara müdahil olmak,
- Tür ayrımı yapmaksızın tüm hayvanların haklarının hukukî zeminde tanınması için yasa teklifleri ve tasarıları; hayvan hakları ihlâllerinin parlamento gündemine taşınması için yazılı soru önergeleri hazırlamak, parlamenterler ile ilişkiler kurarak bunların parlamentoya sunulmasını sağlamak,
- Hayvan koruma gönüllüleri ve hayvan hakları aktivistleri için hayvan hakları konusunda eğitim çalışmaları düzenlemek,
- Dünyada ve ülkemizde, insan dışı hayvanları tamamı ile ya da kısmen ilgilendiren hak kavramı ile ilgili uygulamaları, geliştirmeleri takip etmek, uluslararası düzeyde mevzuat taraması yapmak, bu konudaki tespitleri kamuoyuna ve ilgili mercilere duyurmak,
- Hayvan hakkı ihlâli içeren mevzuatın hayvanlar lehine değiştirilmesi ya da tamamen kaldırılması için çalışmalar yürütmek,
- Hayvanların haklarını gözetmek, otoritelerce kabul edilen, edilmeyen, var olan ve doğal hakların geliştirilmesini sağlamak ve uygulanabilirliğini arttırmak,
- Gerektiğinde doğadaki tüm hayvanların doğal haklarını kullanabilmeleri için türlerinin gerektirdiği yaşam ortamlarını yaratmak, bu ortamların korunmasını sağlamak,
- Hayvanların acı çekmelerini ve hayvan ölümlerini azaltmak, tarafsızlık ve evrensel değerlerin ilerlemesini sağlamak, çevresel kaygılar, diğer hayvanlarla aramızdaki ilişkiyi güçlendirmek adına toplum nezdinde alternatif beslenme konusundaki düşünce akımları veganizm, frütaryenizm vb.) hakkında tanıtıcı, bilgilendirici ve teşvik edici kampanyalar düzenlemek,
- Hayvanların korunması için kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile koordinasyon sağlamak, her türlü koruyucu tedbir girişiminde bulunmak; barınak, koruma alanı ve bu amaçlara yönelik olarak kullanılmak üzere arazi tahsisi kabul etmek veya satın almak,
- Diğer türler tarafından tehdit altında olan ya da nesilleri tükenmekte olan hayvanların üreyebilmeleri için doğal yaşam ortamları yaratmak, mevcut doğal üreme alanlarının iyileştirilmesini ve bu hayvanlara yönelik koruyucu tedbirlerin alınmasını sağlamak; gereken hallerde ise doğumları kontrol altına almak,
- Hayatını ve evlerini hayvanlarla paylaşan kişileri ulusal ve uluslararası düzeyde kabul edilmiş ilgili mevzuat hakkında bilgilendirmek, gerektiğinde hukuksal anlamda yönlendirmek,
- Hayvan psikolojisi, davranışları, sağlığı ve bakımı hakkında bilgilendirici çalışmalar yapmak, bu faaliyetler için uzmanlardan görüş almak, benzeri kuruluşlarla işbirliği yapmak,
- Hayvanlara, türlerinin gerektirdiği şekilde her türlü yardımı temin etmek, ilkyardım servisleri, hayvan pansiyonları, özel nakliye servisleri; hayvan mezarlıkları kurmak,
- Her türlü doğa ve hayvan katliamını önlemek, bunun için her türlü girişimde bulunmak,
- Hayvanlara eziyet edilmesini önlemek üzere tedbirleri almak ve eğitsel faaliyetlerde bulunmak, insan-doğa-hayvan ilişkilerini tanıtarak koruma bilincini oluşturmak için üyelere, eğitim kurumlarına ve ilgili makamlara, kişilere gönderilecek yayınlar hazırlamak; her tür eğitìm kurumunda konuyla ilgili eğitim faaliyetleri düzenlemek veya yürütülen eğitim faaliyetlerini desteklemek,
- Hayvanat bahçeleri, hayvanlı sirkler, barınaklar, yunus parkları, kuduz müşahede merkezleri gibi hayvanların esaret altında tutulduğu yerlerin iyileştirilmesi ve neticede kademeli olarak kapatılması için çalışmak ve gerekli davaları açmak,
- Hayvanların sistemli bir şekilde eziyet gördüğü yerleri ve hak ihlallerine neden olan kişi ve kurumları teşhir etmek, hak ihlallerinin önlenmesi için her türlü yasal mücadeleyi vermek, araştırma raporları hazırlamak ve bunları kamuoyuna sunmak,
- Hayvanların içinde bulunduğu fena koşullardan kurtulmaları veya kurtarılmaları için her türlü girişimde bulunmak, hayvan hakları ihlalleri hakkında farkındalık, kamuoyu bilinci ve tepkisi oluşmasına katkıda bulunmak, gerektiğinde hukukî mücadele yürütüp, davalar açmak veya açılmış bulunan davalara davacı veya davalılar yanında müdahil olmak,
- Hayvan sağlığı için lüzumu halinde her türlü tıbbî gereksinimi (tıbbî bakım, ilaç, tedavi, rehabilitasyon, cerrahî müdahale vs.) temin etmek,
- Hayvanların yasalarla korunmalarını temin edici çalışmalar yapmak, hayvanları ve doğayı ilgilendiren mevcut mevzuatın geliştirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak, bu konuda sivil toplum ağları kurmak ve bunlara katılmak,
- Yurt çapında, muhtelif yerlerde kimsesiz, bakıma muhtaç hayvanlara barınaklarda evinde veya sokaklarda gönüllü olarak bakan ve dayanışmaya ihtiyaç duyan kişilere her türlü aynî ve nakdî yardımlarda bulunmak,
- Şiddetsiz ve savaşsız bir toplum için ve avcılığın, silahlanmanın tehlikelerine dikkat çekmek, çözüm önerileri geliştirmek ve uygulanması konusunda baskı oluşturmak, akademik çalışmaların yanı sıra eğitimler ve kampanyalar gerçekleştirmek, bu konularda kamuoyu oluşturma, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmaları yapmak,
- Havada, suda ve toprakta meydana gelen bozulma ve kirlenmelere (fabrikalar, balık üretim çiftlikleri, entegre hayvan çiftlikleri vb. toplu üretim tesislerinden kaynaklı kirlilikler de dahil olmak üzere) karşı mücadele etmek, ekolojik sistemin bozulması ile ilgili araştırma ve kamuoyu etkileme çalışmaları yapmak, bu konuda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak,
- Kentleşmenin doğrudan sonuçlarından olan hava ve su kirlenmesi, kıyıların kapışılması, kentlerin kirliliği, trafik tıkanıklıkları, yaya haklarının çiğnenmesi, konut ve işyeri yapımının açık ve yeşil alanları alabildiğine daraltması, bunlarla bağlantılı olarak insan harici canlıların haklarının çiğnenmesi, doğal değerlerin zarar görmesi gibi konularda bilinç uyandırma, kamuoyu tepkisi yaratma çalışmaları yürütmek,
- Canlı yaşamına, doğaya zararlı etkileri bulunan ve çevre sağlığını tehdit eden radyasyon, manyetik alan, kimyasal maddeler, bilinçsiz ilaçlama vb. konularda araştırmalar yapmak, gerektiğinde bu yaşamsal tehdit unsurlarıyla ilgili her türlü girişimde bulunmak,
- Ormanlar, makiler, sulak alanlar, nehirler, bozkırlar, dağlar, kıyı ve denizler, mera, tarım alanları ve benzeri ekosistemleri korumak ve doğadaki tüm canlıların yaşama haklarını kullanabilmeleri için türlerinin gerektirdiği yaşam ortamlarını yaratmak, canlıların yaşamlarını tehdit edebilecek her türlü girişimi engellemek amacıyla tedbir alınmasını sağlamak,
- Doğal kaynakların ve biyolojik çeşitliliğin araştırılmasına ve korunmasına katkıda bulunmak, gerektiğinde hukukî mücadele yürütüp suç duyurusunda bulunmak veya açılmış bulunan davalara davacı veya davalılar yanında müdahil olmak,
- Her türlü doğa katliamını ve doğanın bir parçası olan hayvanların katledilmesini önlemek, bu konuda girişimlerde bulunmak, hayvanlara eziyet edilmesini önlemek üzere tedbirler almak ve eğitsel faaliyetlerde bulunmak,
- Nesli tükenen hayvanların korunması için politika ve stratejiler üretmek, kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yapmak, bu tarz girişimlerde aktif rol almak,
- Doğada büyük tahribata yol açan kaçak ve usulsüz avcılıkla mücadele etmek, ilgili mevzuatlara muhalefet edenler hakkında gereken yasal işlemlerin başlatılmasını sağlamak,
- Her türlü hayvan kaçakçılığı ile mücadele etmek, bu konuda her türlü girişimde bulunmak,
- Taraflı olarak kullanıma açık ve insan menfaatine hizmet eden biyoteknolojinin, genetik mühendisliğin canlı yaşamını tehdit eden konumu hakkında bilgilendirme çalışmaları yapmak,
- Sürekli birbirleriyle etkileşim halindeki doğa, hayvan ve insan unsurlarının ilişkilerinin araştırılması ve tanıtılması, yaşamın sürdürülebilirliği için doğanın ve doğadaki tüm unsurların korunması gerektiği bilincinin yaygınlaşması ve doğayla ilgili sorunlara kamuoyunun dikkatinin çekilmesi için faaliyetlerde bulunmak,
- Hayvan hakları ve korunmalarına ilişkin konularda danışmanlık yapmak; yayın, haber ve uygulamalarla ilgili görüşlerini yetkili mercilere, kamuoyuna duyurmak; gerektiğinde adlî ve idarî mercilere başvurmak konularında faaliyet gösterir.
II. Çalışma Biçimleri:
- Derneğin kuruluşundaki amacı gerçekleştirmek ve geliştirmek için kurs, kampanya, sergi, seminer, açık oturum, sempozyum, konferans, panel vb. eğitici, sosyal ve kültürel çalışmalar yapmak ve bu tarz çalışmalara katılmak, yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen bu tür etkinliklere katılmak; derneğin amacı doğrultusunda her türlü araştırmayı yapmak; yine mezkur amacın tahakkuku istikametinde televizyon, radyo, basın gibi yayın organları ile birlikte okullar, kütüphaneler, sağlık kuruluşları, sivil toplum kuruluşlarıyla verimli münasebetler kurmak; film, çizgi film çekmek, dergi, broşür, takvim, kitap, afiş vb. materyaller bastırmak, belediyelerle, gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapmak, şubeler açmak,
- Çalışmaları ile ilgili teknik birimler kurmak; belgesel çalışmalar, değerlendirme raporları hazırlamak veya hazırlatmak, araştırma yapmak, yaptırmak, projeler hazırlamak veya hazırlatmak, hazırlanan projeleri uygulamak ve uygulatmak,
- Dernek içinde komiteler ve çalışma grupları kurmak suretiyle ya da uzman kişiler aracılığıyla faaliyet konularında araştırma, inceleme ve etütleri yapmak, çalışma konuları dahilindeki sorunları ve dilekleri saptamak, bu saptamaları ilgili kişi ve kurumlarla paylaşarak belirlenen mağduriyetlerin giderilmesini sağlamak,
- Amaçları çerçevesinde, yapılacak çalışmalara, geliştirilecek projelere yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde katılımı teşvik etmek,
- Derneğin amacı ile ilgisi bulunan ya da doğrudan bulunmasa bile, genel olarak “hak” temelinde, yaşamın tüm ya da bazı öznelerini ilgilendiren ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer derneklerle veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek için plâtformlar oluşturmak, kampanyalar, ortak çalışmalar ve toplantılar düzenlemek, bu kuruluşlarla her türlü geçici ya da uzun süreli ortaklıklar kurmak, bu ortaklıklar yoluyla kendisiyle aynı amacı güden ve ilkeleriyle çelişmeyen oluşum ve toplumsal hareketlerle dayanışma içinde olmak ve ortak duruş sergilemek ve bu girişimleri desteklemek,
- Kitap, dergi, bülten, gazete, film, video, plak, kaset ve benzeri her türlü yayın aracı ile yurt içinde ve dışında tanıtıcı ve eğitici çalışmalarda bulunmak; bu çalışmalar için gerekli tesisler kurmak, işletmek, işlettirmek, işletmesini başkasına devretmek,
- Amacın gerçekleştirilmesi için gerekli olan elverişli bir çalışma ortamını sağlamak için her türlü teknik araç ve gereç, demirbaş ve kırtasiye malzemelerini, bilgi, belge, doküman ve yayını temin etmek, dokümantasyon merkezi oluşturmak, çalışmalarını duyurmak için gazete, dergi, kitap gibi yayınlar ile çalışma ve bilgilendirme bültenleri çıkarmak,
- Gerekli görülen yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilikler açmak,
- Dernek faaliyetlerini ülke genelinde yaygınlaştırmak için şubeler açmak,
- Aynı amaçla faaliyet gösteren derneklerle bir araya gelerek federasyon ve benzeri üst kuruluşlar çatısı altında birleşmek, bunların kurucusu olmak,
- Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi durumunda vakıf kurmak,
- Yurt içinde ve dışında çeşitli yerlere, projelere eğitim amaçlı olarak üye ya da gönüllü göndermek,
- Uluslararası faaliyette bulunmak, yurt dışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve bu kuruluşlarla proje bazında ortak çalışmalar yapmak veya yardımlaşmak,
- Gerekli izin alınarak, derneklerin izinle kurabileceği tesisleri kurmak,
- Gerçek ve tüzel kişilerin kendi rızalarıyla yapmış oldukları bağışları kabul etmek; koşullu veya koşulsuz vasiyetleri kabul etmek,
- Dernek amaçlarını gerçekleştirmek için her türlü menkul – gayrimenkul, demirbaş satın almak, kiralamak ve satmak, taşınmaz mallar üzerine her türlü aynî hakları koydurmak, kaldırmak; her türlü inşaatı yaptırmak,
- Dernek amaçlarının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek amacıyla iktisadî, ticarî ve sanayi işletmeler kurmak ve işletmek, bu işletmelerde bir ya da birçok kişiyi istihdam etmek,
- Yeni üyeler kaydetmek, toplumda duyarlılık ve bilinç uyandırma iddiasında bulunan dernek üyelerinin kendi bilgi eksikliklerini gidermesi için çeşitli etkinlik ve programlar düzenlemek,
- Üyeleri arasındaki ilişkinin devam ettirilmesi ve geliştirilmesi için yemekli toplantı, gezi, konser, balo, tiyatro, sergi, sportif, eğlenceli etkinlikler, dayanışma etkinlikleri vb. düzenlemek, üyelerin dinlenme ve bir araya gelebilmesi için lokal, kamp, dinlenme evi açmak,
- Dernek üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zaruri ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile sandık kurmak,
- Derneğin amacını gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, vakıflardan, federasyon, konfederasyon, işçi ve işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım almak ve adı geçen kurumlara maddî yardımda bulunmak,
- Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütmek,
- 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’na ve tüzük hükümlerine uygun olarak yardım toplama faaliyetinde bulunmaktır.
III. Derneğin Faaliyet Alanı
Dernek, ulusal ve coğrafyamız başta olmak üzere uluslararası düzeyde sosyal alanda sivil toplum faaliyeti gösterir. Hayvan korumacılığın yanında hak savunusu ve mücadelesi de verir.
İKİNCİ BÖLÜM
Üyelik Koşulları, Üyelerin Hak ve Yükümlülükleri ile Üyeliğin Sona Ermesi
MADDE 4 – ÜYELİK VE KOŞULLARI
Derneklerle ilgili mevzuata göre fiil ehliyetine sahip, dernek üyeliği yasaklanmamış, hayvan sömürü ve kullanımına karşı olduğunu beyan eden ve dernek tüzüğünü okuyup kabul eden gerçek kişiler ile tüzel kişiler derneğe üye olma hakkına sahiptir.
I. Üyeliğe kabul şekli:
Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca en geç otuz gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye bu amaçla tutulan deftere kayıt edilir. Ayrıca fiili veya karşılıksız olarak derneğe hizmet eden, maddi ve manevi yarar sağlayan gerçek ya da tüzel kişilere, yönetim kurulu kararı ile onursal üyelik unvanı verilebilir.
II. Üyeliğin Sona Ermesi: Üyeliğin sona ermesi aşağıdaki koşullarda gerçekleşir:
- Kendiliğinden: Üyelik için kanunda ve tüzükte aranılan nitelikleri sonradan kaybedenlerin dernek üyeliği kendiliğinden sona erer.
- İstifa ile: Hiç kimse dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez. Ancak bu borçlar genel kurul kararı ile ya da genel kurulca yetkili kılınmak koşulu ile yönetim kurulu kararı ile silinebilir.
- Çıkarılma ile: Dernek üyeliğinden çıkarılma sebepleri aşağıda gösterilmiştir:
- Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,
- Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
- Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını bir yıl içinde ödememek,
- Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.
- Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak,
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde üye, yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkarılabilir.
Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez.
III. Üyelerin Hakları
Her üyenin;
- Dernek faaliyetlerine ve organlarına katılma,
- Genel kurulda bir oy kullanma hakkı vardır. Üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır.
- Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya tüzel kişinin temsille görevlendireceği kişi oy kullanır. Bu kişinin başkanlık veya temsil görevi sona erdiğinde, tüzel kişi adına oy kullanacak kimse yeniden belirlenir. Onursal üyelerin oy hakkı yoktur.
IV. Üyelerin Yükümlülükleri
Üyelerin yükümlülükleri şunlardır:
– Ödenti Verme Borcu: Üyelerin vereceği giriş ve yıllık aidat miktarları, her faaliyet dönemi için, aidat ve üyeliğe giriş ödentisini belirleme gündemi ile yapılacak yönetim kurulu toplantılarında belirlenir. Her üye, yönetim kurulunca âdil olarak belirlenecek üyeliğe giriş ödentisini ve yıllık aidatı ödemekle yükümlüdür.
– Diğer Yükümlülükler: Üyeler, dernek tüzüğüne uymak ve derneğe bağlılık göstermekle yükümlüdürler. Her üye derneğin amacına uygun davranmak, özellikle amacın gerçekleştirilmesini güçleştirici veya engelleyici davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür. Derneği temsile ve dernek adına açıklama yapma konularında yetki sahibi olmayan üyeler, dernek adına açıklama yapamazlar, hiçbir şekilde beyanat veremezler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ORGANLAR
Madde 5 – Dernek Organları
I. Derneğin Zorunlu Organları:
- Genel kurul,
- Yönetim kurulu,
- Denetim kuruludur.
II. Başka Organlar:
Dernekte başka organlar da kurulabilir. Ancak bu organlara genel kurul, yönetim kurulu ve denetleme kurulunun görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.
Madde 6- GENEL KURUL
I. Genel Kurulun Kuruluş Şekli ve Usulü
Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup derneğe kayıtlı üyelerden oluşur.
Genel kurul,
1– Bu tüzükte belirlenmiş zamanda olağan;
2– Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.
II. Genel Kurulun Toplanma Zamanı
Olağan genel kurul, 3 yılda bir, Eylül ayı içerisinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün, yer, saat ve gündemde toplanır.
Genel kurul, toplantıya yönetim kurulunca usulüne uygun olarak çağrılır.
Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
III. Çağrı Usulü
Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az 15 gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veya yazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
IV. Toplantı Usulü
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.
Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını imzalamaları zorunludur.
Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.
Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
Yönetim ve denetim kurulu üyelerin seçimleri gizli oylama ile diğer konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli oylar, toplantı başkanı tarafından, mühürlenmiş kağıtların veya oy pusulalarının üyelerce gereği yapıldıktan sonra içi boş bir sandığa atılması ile toplanan ve oy vermenin bitiminden sonra açık tasnifi yapılarak belirlenen oylardır. Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Ancak tüzük değişikliği ve derneğin feshi konusundaki kararlar, genel kurul toplantısına katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir.
Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.
V. Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.
VI. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
- Dernek organlarının seçilmesi,
- Dernek tüzüğünün değiştirilmesine ilişkin yönetim kurulu tasarısını görüşüp karara bağlamak,
- Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi, yönetim ve denetim kurulunun ibrası,
- Yönetim kurulunca hazırlanan tahminî bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi,
- Derneğin diğer organlarının denetlenmesi ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle onların görevden alınması,
- Üyeliğin reddi veya üyelikten çıkarma hakkında verilen yönetim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazların incelenmesi ve karara bağlanması,
- Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
- Derneğin federasyon kurması, mevcut federasyonlara katılması ve üye bulunduğu federasyonlardan ayrılmasının kararlaştırılması, bu hususta yönetim kuruluna yetki verilmesi,
- Derneğin şubelerinin açılmasının kararlaştırılması ve açılmasına karar verilen şube ile ilgili işlemlerin yürütülmesi hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
- Derneğin feshedilmesi,
- Başta yönetim kurulu olmak üzere tüm dernek organlarının önerilerinin incelenip karara bağlanması,
- Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan işlerin görülmesi ve yetkilerin kullanılması,
- Gerekli görülmesi durumunda sandık kurulmasına karar vermek,
- Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi.
MADDE 7 – YÖNETİM KURULU
I. Yönetim Kurulunun Oluşumu
Yönetim kurulu 5 (beş) asıl ve 5 (beş) yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üyeyi belirler. Yönetim kurulu, gerek görülen her an toplanabilir.
Yönetim kurulu, tüm üyelerin haberdar edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir. Üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde yedek üyelerden birinin göreve çağrılması mecburîdir.
II. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
- Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden birine veya bir üçüncü kişiye yetki vermek,
- Tüzükte belirlenmiş olan faaliyet alanı ile çalışma biçimine ilişkin öneriler üretmek, amaç ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesini teminen politika, strateji ve öncelikleri görüşmek, genel kurulun kendisine tevdi ettiği görevleri yerine getirmek,
- Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak,
- Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek; kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya aynî haklar tesis ettirmek,
- Derneğin federasyon kurması, kurulan federasyonlara katılması ya da ayrılması; yurt dışındaki kuruluşlara katılması, ayrılması, bunlarla işbirliği yapması hakkında öneriler üretip genel kurulun onayına sunmak, bu konularda genel kurulun verdiği yetkiler çerçevesinde kararlar alıp gerekli işlemleri yürütmek,
- Gerekli bulduğu konularda ve alanda çalışma grupları kurmak ve kaldırmak, dernek işlevini yürütmek üzere dernek üyelerinden biri veya bir kaçına yetki vermek,
- Derneğin gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak, günlük ve zorunlu harcamalar için dernek kasasında bulundurulacak nakit mevcudunun üst sınırını tespit etmek, ayrıca dernek gelirlerinin yatırılacağı bankayı ve şubesini tayin etmek,
- Dernek ile ilgili her türlü ihtilafta adlî, malî ve idarî takibat yapmak, dava açmak, sulh olmak, ibra etmek, davadan feragat ve davayı kabul etmek ve bu hususlara da şamil olacak vekalet verme işlerini yapmak,
- Derneğin tüzel kişiliğini gerçek ve tüzel kişiler katında ve yargı organları karşısında ve protokolde temsil etmek için üyelerine temsil yetkisi vermek,
- Derneğin iç işleyişine ve özellikle kuracağı çalışma gruplarının işleyişine ilişkin iç tüzük, yönetmelik hazırlamak, yürürlüğe koymak ve değiştirmek,
- İhtiyaç halinde çalışma grubu üyelerinden ve uzman kişilerden dernek danışma kurulunu oluşturmak,
- Genel kurulun verdiği yetki ile şube açmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
- Derneğin şubelerinin denetlenmesini sağlamak ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle şube yönetim kurullarını görevden almak,
- Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak,
- Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
- Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
- Bütçenin uygulanmasını sağlamak, derneğin borçlanmasına ilişkin karar almak,
- Üye giriş ödentisi ve aidatlarını saptamak, bunların arttırılması ya da azaltılması yönünde karar vermek,
- Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek; derneğe katkı sağlamış kişilere fahrî üyelik, onursal başkanlık verilmesi konularını karara bağlamak,
- Ortaklık, iktisadî işletme, vakıf ve yardımlaşma sandığı kurulmasına ya da kurulmuş ve kurulacaklara katılmaya karar vermek,
- Derneğin uluslararası çalışmalarda bulunması, yurt dışındaki kuruluşlara üye olarak katılması veya ayrılması ya da bunlarla işbirliği kurulması için karar almak,
- Gerektiğinde derneğin işlerini yürütecek personeli atamak ve gereğinde işlerine son vermek,
- Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dahilinde her çeşit kararı almak ve uygulamak,
- Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.
MADDE 8 – DENETİM KURULU
I. Denetim Kurulunun Oluşumu
Denetim kurulu, 3 (üç) asıl ve 3 (üç) yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Denetim kurulu, kendi arasında toplanarak görev bölümü yapar ve bunu, yönetim kurulunun genel kuruldan sonraki yapacağı ilk toplantıya kadar yönetim kuruluna bildirir.
Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde yedek üyelerden birinin göreve çağrılması mecburidir.
II. Denetim Kurulunun Görev ve Yetkileri, Denetim Usulü
Dernek, her türlü denetime açıktır. İç denetim görevini denetim kurulu yerine getirir. Bu amaçla kurulacak denetim kurulu, derneğin tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, faaliyetlerin etkinlik, verimlilik, raporlama sisteminin (defter, hesap ve kayıtlar) güvenilirliği ile yasa ve düzenlemelere uygunluk açısından 1 (bir) yılı geçmeyen aralıklarla resen veya genel kurul veya yönetim kurulunun talebi üzerine inceler, değerlendirir ve denetim sonuçlarını yönetim kurulu ile genel kurula hazırlayacağı raporlarla sunar. Kurul, mevzuata göre tutulması zorunlu olan “İç Denetim Raporu”nu, Dernekler Daire Başkanlığı’nın belirlediği ve yayınladığı rapor kılavuzuna göre doldurur ve denetimini rapordaki hususları dikkate alarak gerçekleştirir.
Çalışma usulünü kendisi tespit eder. Denetim kurulu başkanı veya üyelerden biri, davet üzerine yönetim kurulu toplantılarına katılarak görüş bildirir veya teklifte bulunabilir. Denetim kurulu üyelerinin istemi üzerine, her türlü bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri tarafından gösterilmesi veya verilmesi, yönetim yerleri, müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine getirilmesi zorunludur.
Mevzuatta denetleme kurulunca yapılması gerektiği belirtilen diğer konulardaki görevleri yapar, yetkileri kullanır. Yönetim kurulunca hazırlanan gelecek çalışma dönemine ilişkin çalışma programı ile bütçe yönetmeliği ve gelir-gider çizelgelerinin görüşüleceği toplantıya katılarak görüş ve önerilerini belirtir.
Denetim kurulu, gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
MADDE 9 – DERNEĞİN GELİRLERİ
Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır:
- Üye aidatı ve giriş ödentisi: Bu miktarları belirlemeye yönetim kurulu yetkilidir,
- Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak üzere şubeler tarafından tahsil edilen üye ödentilerinin %30’u altı ayda bir genel merkeze gönderilir.
- Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağışlar,
- Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
- Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
- Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak yardımlar,
- Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
- Diğer gelirler ve yardımlar.
Madde 10 – DERNEĞİN GELİR VE GİDER İŞLEMLERİ
I. Gelir ve gider belgeleri
Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için “Gider Makbuzu” veya “Banka Dekontu” gibi belgeler harcama belgesi olarak kullanılır.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.
Bu belgeler; Dernekler Yönetmeliği eklerinde gösterilen biçim ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası taşıyan, kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler veya elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli form şeklinde bastırılır. Form veya sürekli form şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte olması zorunludur.
II. Alındı Belgeleri
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri”, Dernekler Yönetmeliği’ne uygun bir şekilde yönetim kurulu kararıyla, matbaaya bastırılır.
Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.
III. Yetki Belgesi
Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden “Yetki Belgesi” dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki belgelerinin süresi yönetim kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten yetki belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine son verilmesi gibi hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir.
IV. Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.
MADDE 11 – DERNEĞİN DEFTER TUTMA ESAS VE USULLERİ
Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak tutulur.
I. Defter tutma esasları
Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brüt gelirin Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen haddi aşması durumunda takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre defter tutulur.
Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin altına düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönülebilir.
Yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutulabilir.
Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme için, ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutulur.
Dernek, dernekler mevzuatında belirtildiği gibi zorunlu olan defterleri usulüne uygun olarak tutar. Alındı Belgesi Kayıt Defteri, Demirbaş Defteri ve Envanter Defterlerinin tutulması isteğe bağlıdır.
II. Defterlerin Tasdiki
Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler (Büyük Defter hariç), kullanmaya başlamadan önce il dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan Yevmiye Defteri’nin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.
III. Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yıl sonlarında (31 Aralık) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda ise, yılsonlarında (31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.
MADDE 12- BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Mülki amirliğe yapılacak bildirimler;
I. Beyanname Verilmesi
Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla sonuçlarına ilişkin “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından doldurularak, her takvim yılının ilk dört ayı içinde mahallin mülki idare amirliğine verilir.
II. Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren (Dernekler Yönetmeliği Ek-3’te yer alan) Genel Kurul Sonuç Bildirimi mülki idare amirliğine verilir. Genel kurul toplantısında tüzük değişikliği yapılması halinde; genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değişen maddelerinin eski ve yeni şekli, her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt çoğunluğunca imzalanmış dernek tüzüğünün son şekli, bu fıkrada belirtilen süre içinde ve bir yazı ekinde mülki idare amirliğine verilir.
III. Taşınmazların Bildirilmesi
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
IV. Yurt dışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek tarafından, yurt dışından yardım alınacak olması durumunda, yardım alınmadan önce “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi” doldurulup mülki idare amirliğine bildirimde bulunulur.
Nakdî yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
V. Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler “Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.
MADDE 13 – TEMSİLCİLİK AÇMA
Dernek, gerekli gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla yönetim kurulu kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Temsilcilik, dernek genel kurulunda temsil edilmez.
MADDE 14- DERNEĞİN ŞUBELERİNİN KURULUŞU
Dernek, gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, Dernekler Yönetmeliği’nde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şube açılacak yerin en büyük mülki amirliğine verir.
I. Şubelerin Görev ve Yetkileri
Şubeler, tüzel kişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
II. Şubelerin Organları ve Şubelere Uygulanacak Hükümler
Şubenin organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.
Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek, denetim kurulu ise üç asıl ve üç yedek üye olarak şube genel kurulunca seçilir.
Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgili diğer hükümler, mevzuatın öngördüğü çerçevede şube’de de uygulanır.
III. Şubelerin Genel Kurullarının Toplanma Zamanı ve Genel Merkez Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği
Şubeler, genel kurul olağan toplantılarını genel merkez genel kurulu toplantısından en az iki ay önce bitirmek zorundadırlar.
Şubelerin olağan genel kurulu, 3 yılda bir, Mayıs ayı içerisinde, şube yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.
Şubeler, genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve dernek genel merkezine bildirmek zorundadırlar.
Şubeler, şube sayısı üçe kadar genel merkez genel kurulunda tüm üyelerin doğrudan katılımı ile; şube sayısı üçten fazla olması durumunda ise, şubede kayıtlı her yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye sayısı 10‘dan fazla ise bu üyeler içinde bir olmak üzere şube genel kurulunda seçilecek delegeler aracılığı ile genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir.
Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegeler katılır. Genel merkez yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genel kuruluna katılır, ancak şube adına delege seçilmedikleri sürece oy kullanamazlar.
Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkez yönetim veya denetim kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.
MADDE 15 – DERNEĞİN İÇ DENETİMİ
Dernekte Genel kurul, Yönetim Kurulu veya Denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, Denetim Kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Madde 16- TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ
Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.
MADDE 17 – DERNEĞİN FESHİ, TASFİYE USULÜ VE İŞLEMLERİ
I. Derneğin feshi
Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’üdür. Genel kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
II. Tasfiye Usulü
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Hayvan Haklarını Geliştirme Derneği” ibaresi kullanılır.
III. Tasfiye İşlemleri
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen en uygun sivil toplum kuruluşuna devredilir. Genel Kurul’da devredilecek yer belirlenmemişse tasfiye kurulunun belirlediği derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülkî idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülkî idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini, tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi 5 (beş) yıldır.
MADDE 18 – LOKAL VE TESİS AÇMA
Dernek, ilgili mercilerden izin almak koşulu ile lokal ve dinlenme tesisi açabilir, işletebilir ve işlettirebilir.
MADDE 19 – SANDIK KURMA
Dernek sağlanan kârı üyelerine paylaştırmamak, risturn faiz veya, sağlanan kârı üyelerine paylaştırmamak, gelir, faiz veya başka adlarla üyelerine aktarmamak şartıyla üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zarurî ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sandık kurabilir.
MADDE 20 – HÜKÜM EKSİKLİĞİ
Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 1 – İlk genel kurulda dernek organları oluşturulana kadar, derneği temsil edecek ve dernekle ilgili iş ve işlemleri yürütecek olan geçici yönetim kurulu üyeleri aşağıda belirtilmiştir:
Yönetim Kurulu Başkanı : Av. Hülya YALÇIN
Yönetim Kurulu Başkan Yrd. : Av. Ilgın İstenç YALÇINKAYA
Sayman : Av. Barış Kârlı
Yönetim Kurulu Üyesi : Burak ÖZGÜNER
Yönetim Kurulu Üyesi : Av. Elçin AYBEK